Και εκεί που είσαι απορροφημένη, από την αναζήτηση πληροφοριών για το νέο project που ετοιμάζεις, ξαφνικά βρίσκεσαι μπροστά στο μόνο πράγμα που θα μπορούσε να δώσει λύτρωση στα παιδικά σου χρόνια….
Εφιάλτης κακός οι πονοκέφαλοι…κι αν υπήρχαν τότε κινητά, η μητέρα μου θα είχε τις ξεματιάστρες στο speed dial!
«Κακός μπελάς ήμουν,δεν ήμουν μωρό εγώ»…δεν τολμούσαν να με κυκλοφορίσουν και αυτόματα γυρνούσα σπίτι μέσα στη γκρίνια και την αντιπάθεια….σκέτη ταλαιπωρία…
Η βασκανία βέβαια δεν είναι κάτι με το οποίο έπαίζε κανείς..
Αρχαίες πηγές μαρτυρούν την πίστη τόσο των Αρχαίων Ελλήνων, όσο και των Εβραίων και των Ρωμαίων στη βασκανία. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν υποψήφιο θύμα όποιον ξεχώριζε για την ομορφιά ή τα προσόντα του, ιδίως όμως τα παιδιά.
Η Ρωμαϊκή θεά «Cumina» ήταν ειδικευμένη στο να αποτρέπει τη βασκανία. Στην αρχαία Ρώμη μάλιστα, είχανε μια χειρονομία προστασίας. Την ονομάζανε mano cornuto και τη χρησιμοποιούσαν για να κρατήσουν μακριά τις αρνητικές ενέργειες.
Η Ορθόδοξη παράδοση θέλει τον βάσκανο να διαμεσολαβεί ανάμεσα στο διάβολο και τον άνθρωπο, αντιμετωπίζει μάλιστα το μάτιασμα με αγιασμό.
Η λαϊκή αντίληψη αποδίδει το μάτιασμα σε δυνάμεις που έχει ο ίδιος ο άνθρωπος και επιστρατεύει διάφορα μέσα για να το ακυρώσει.
Ο πιο διαδεδομένος τρόπος προστασίας από τη βασκανία, είναι το ματόχαντρο, ένα φυλαχτό που αποτελείται από μία χάντρα που μέσα της έχει ένα γαλάζιο μάτι. Νομίζω ότι αν ψάξω στα πράγματα της μητέρας μου θα βρω πιθανότατα εκατοντάδες από αυτά, που χρησιμοποιηθηκαν για την περιφρούρηση μου, όταν ήμουν παιδί…
Η προέλευσή του είναι αιγυπτιακή, από το μάτι του Ώρου. Το χρώμα συμβολίζει τη θάλασσα ή/και τον ουρανό, τους τόπους όπου θέλουμε να χαθεί η αρνητική ενέργεια.
Ένα άλλο, όχι και τόσο γνωστό φυλακτό, που ανακάλυψα, ήταν η «κλημαστάρα» που έβαζαν οι γυναίκες στην κούνια του νεογέννητου. Η «κλημαστάρα» ήταν μια σκελίδα σκόρδο, μια γαλάζια χάντρα και ένα κομμάτι «αρμενόψωμο» διπλωμένο σε πανάκι.
Είναι γνωστό ότι το ψωμί είναι καθιερωμένο ως σύμβολο δύναμης που αποτρέπει τα κακά και επίβουλα πνεύματα και συνοδεύει τον άνθρωπο από τη γέννηση του ως το θάνατο. Πρωταγωνιστής σε αμέτρητες τελετουργίες.
Η έκφραση «μοιράζομαι ψωμί και αλάτι», που χρησιμοποιείται από πολλούς λαούς για να δηλώσει άρρηκτους δεσμούς φιλίας είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, της σημασίας που έχει το ψωμί στη ζωή μας.
Σε εποχές λοιπόν, όπου ο δείκτης βρεφικής θνησιμότητας ήταν πολύ υψηλός και δεν υπήρχαν αντιβιωτικά, με συνέπεια ακόμη και μια ασήμαντη λοίμωξη να προκαλεί το θάνατο, οι άνθρωποι ανήμποροι, κατεύφευγαν στα φυλακτά και τα αποτροπαϊκά σύμβολα για να ξορκίσουν το κακό. Έτσι όταν γεννιόταν ένα μωρό, του έβαζαν πάνω στο μαξιλάρι του την «κλημαστάρα»(κρεμαστάρα).
Το «αρμενόψωμο» δεν είχε σχέση φυσικά με την Αρμενία, αλλά με το «αρμένισμα», το μάτιασμα, δηλαδή τη βασκανία.
Αυτό το ψωμί με τις αντιβάσκανες ιδιότητες το κρατούσαν και κάθε μητέρα, μόλις γεννούσε, ζητούσε ένα κομματάκι για να το βάλει στην «κλημαστάρα» του μωρού της.
Που να ήξερε η «δόλια» η Αιτωλοακαρνάνισσα μητέρα μου, ότι στον Έβρο είχαν μία ακόμη λύση…
«Αρμενόψωμο» λοιπόν…
Βέβαια στο τέλος θέλει το ψωμί να παίρνει δύναμη από το ζύμωμα που του κάνει αγνή κόρη… Κόρη αρραβωνιασμένη, που δε βλέπει τον αρραβωνιαστικό της….Κάτι μου λέει ότι μπορεί να δυσκολευτούμε λιγάκι..
Itchy Spoon 